Ödipus kompleksi, psikanaliz teorisinde, özellikle Sigmund Freud’un çalışmalarında tanımlanan, bir erkek çocuğun annesiyle kurduğu yoğun, bilinçsiz ve tutkulu cinsel arzu olarak tanımlanır. Bu terim, Yunan mitolojisinde Ödipus’un annesiyle olan ilişkisine atıfta bulunur.
Freud’a göre, ödipus kompleksi erkek çocuklarda 3-6 yaşları arasında başlar ve 5 yaş civarında doruk noktasına ulaşır. Bu dönemde erkek çocuklar, annelerine karşı romantik bir ilgi duyarlar ve babalarını rakip olarak görürler. Aynı zamanda, babalarından korkarlar ve onların yokluğunda annelerine daha fazla bağlanırlar. Bu dönemde, çocuklar, cinsel organlarının farkındalığı ve keşfiyle birlikte, cinsel açıdan annelerine yönelirler.
Ödipus kompleksi, Freud tarafından evrensel bir psikolojik olgu olarak tanımlanmıştır, ancak sonradan bu teori eleştirilmiştir. Psikanaliz teorisyenleri, Ödipus kompleksinin sadece erkek çocuklarla sınırlı kalmayacağını, kız çocuklarda da benzer cinsel arzuların oluşabileceğini ileri sürmüşlerdir.