“plevra” tıbbi terimi, akciğerlerin ve göğüs boşluğunun iç yüzeylerini kaplayan, zar şeklindeki iki katmanlı bir yapıdır. Plevra, göğüs kafesi içindeki organların korunmasına yardımcı olur ve akciğerlerin normal şekilde genişleyip daralmasını sağlar.
Plevranın iki katmanı vardır: viseral plevra ve parietal plevra. Viseral plevra, akciğerlerin yüzeyini kaplar ve parietal plevra, göğüs boşluğunun iç yüzeyini kaplar. Bu iki katman arasında plevra boşluğu bulunur. Bu boşluk, plevra tarafından üretilen sıvı ile doludur ve akciğerleri korurken aynı zamanda sürtünmeyi azaltarak nefes almamızı kolaylaştırır.
Plevra, birçok hastalığa neden olabilen farklı tıbbi durumlarla ilgilidir. İşte bazı örnekler:
- Plevral efüzyon: Plevral efüzyon, plevra boşluğunda aşırı miktarda sıvı birikmesi durumudur. Bu durum, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, örneğin kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, böbrek yetmezliği veya kanser gibi hastalıklar. Plevral efüzyon, nefes darlığı, öksürük ve göğüs ağrısı gibi semptomlara neden olabilir.
- Plevral fibrozis: Plevral fibrozis, plevra zarının kalınlaşması ve sertleşmesi ile karakterizedir. Bu durum, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, örneğin asbest maruziyeti veya romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar. Plevral fibrozis, nefes darlığı, öksürük ve göğüs ağrısı gibi semptomlara neden olabilir.
- Plevral effüzyonlu plevra tüberkülozu: Bu durum, akciğerlerdeki tüberküloz enfeksiyonunun plevraya yayılması sonucu ortaya çıkar. Plevral effüzyonlu plevra tüberkülozu, öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve ateş gibi semptomlara neden olabilir.
- Plevra kanseri: Plevra kanseri, plevra zarındaki hücrelerin anormal büyümesiyle karakterizedir. Bu kanser genellikle akciğer kanseri veya göğüs duvarı kanseri gibi diğer kanser türlerinden yayılmıştır. Plevra kanseri, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük gibi semptomlara neden olabilir.
- Plevra enfeksiyonları: Plevra zarında enfeksiyonlar da meydana gelebilir. Bu durum, bakteri, virüs veya mantar enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Plevra enfeksiyonları, ateş, öksürük, göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi semptomlara neden olabilir.
- Plevra yaralanmaları: Plevra zarı, göğüs kafesi travmaları veya cerrahi işlemler sırasında zarar görebilir. Bu durumda, plevra boşluğunda hava birikerek pneumothorax (akciğer çökmesi) adı verilen bir duruma neden olabilir. Pneumothorax, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük gibi semptomlara neden olabilir.
Plevra ile ilgili tıbbi durumların teşhisi, semptomların türüne, şiddetine ve hastanın tıbbi geçmişine bağlı olarak değişebilir. Tanı için, doktor genellikle hastanın semptomlarına, fizik muayenesine, görüntüleme testlerine (örneğin, akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi veya ultrason) ve plevra boşluğundan sıvı veya doku örneği alınması gibi testlere başvurabilir.
Tedavi, plevra ile ilgili tıbbi durumun nedenine, semptomlara ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Örneğin, plevral efüzyon durumunda, doktor sıvının neden olduğu semptomları tedavi etmek için sıvıyı boşaltabilir. Plevral fibrozis tedavisi, semptomları hafifletmek ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için steroidler veya diğer ilaçlarla yapılır. Plevra kanseri tedavisi, kanserin türüne ve yayılma derecesine bağlı olarak kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi prosedürlerle yapılabilir.
Sonuç olarak, plevra, akciğerlerin ve göğüs boşluğunun iç yüzeylerini kaplayan, zar şeklindeki bir yapıdır. Plevra ile ilgili birçok tıbbi durum vardır ve bu durumlar genellikle semptomlara, fizik muayenelere ve görüntüleme testlerine dayanılarak teşhis edilir. Tedavi, durumun ciddiyetine, semptomlara ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.